5 Fabeltjes over vlees en vleesvervangers

Inmiddels is zo’n 40 procent van de Nederlanders flexitariër en zijn er in de supermarkt steeds meer alternatieven voor vlees te vinden. Over zowel vlees als vleesvervangers bestaat een aantal veelgehoorde misverstanden. We nemen er vijf met u door.

1. Geen vlees eten is ongezond

Het is een hardnekkige opvatting dat het eten van vlees noodzakelijk is voor het op peil houden van onze gezondheid. Wat hier bedoeld wordt is dat vlees nuttige voedingsstoffen bevat voor ons lichaam, zoals eiwit, ijzer en vitamine B1 en B12. Minder of geen vlees eten kan prima, mits deze stoffen uit andere voedingsmiddelen komen. Voor rood of bewerkt vlees adviseert KWF niet meer 300 gram per week te eten. Meer eten resulteert volgens studies in een (licht) verhoogd risico op kanker.

2. De klimaatbelasting van vlees valt best mee

Bron: Voedingscentrum

De milieubelasting door de productie van vlees is groot. Voor een kilo vlees, is gemiddeld vijf kilo plantaardig voedsel nodig; niet zelden afkomstig van sojaplantages uit Zuid-Amerika die daarvoor veel land nodig hebben. Tel daar nog eens de duizenden liters benodigd water en de geproduceerde broeikasuitstoot bij op en de conclusie is helder. Deze cijfers waren redenen voor gemeente Bloemendaal om de reclame in de openbare ruimte voor vlees – maar ook voor vliegreizen en fossiele brandstoffen – vorig jaar in de ban te doen.

Wie toch vlees wil eten, kan keuzes maken. Want de klimaatbelasting van bijvoorbeeld varkens- of kippenvlees is weliswaar hoog, maar nog altijd maar de helft van die van rundvlees. En wie een of meerdere dagen per week voor vleesvervangers, (duurzame) vis of andere alternatieven kiest, maakt echt meters.

3. Vleesvervangers zijn duurder dan vlees

Er wordt vaak gedacht dat vleesvervangers stukken duurder zijn dan vlees, maar dat is een vertekend beeld. Allereerst wordt hierbij vaak het vergelijk gemaakt met goedkoop, bewerkt vlees of bijvoorbeeld een plofkip. ‘Goed’ vlees is duur en dat geldt vaak ook voor vleesvervangers die zo goed mogelijk vlees proberen na te bootsen. Kies je in plaats van vlees voor bijvoorbeeld peulvruchten of eieren, dan ben je meestal goedkoper uit. En ook in de meeste restaurants zijn de vegetarische opties vaak goedkoper dan gerechten met vlees of vis.

4. Vleesvervangers zijn altijd gezonder dan vlees

Het is een fabeltje dat het eten van een vleesvervanger bij voorbaat gezonder is dan het eten van vlees. Een goede vleesvervanger bevat voldoende eiwit, ijzer en vitamine B12 of vitamine B1. Daar gaat het helaas nogal eens mis, want uit onderzoek blijkt dat veel kant-en-klare vleesvervangers te weinig voedingsstoffen bevatten. Daarnaast bevatten ze ook nog eens flink wat zout.

In de Kies ik Gezond app van het Voedingscentrum staan daarom maar weinig kant-en-klare vleesvervangers in de Schijf van Vijf. Aangeraden wordt om kritisch te kijken naar vleesvervangers en vooral te kiezen voor ei, peulvruchten, tofu, tempé en noten. In de onderstaande video wordt uitgelegd waar u moet letten bij het kiezen van een vleesvervanger.

5. Vlees met een keurmerk garandeert dat deze dieren een goed leven hebben gehad

Weet u het verschil tussen een ‘scharrelkip met uitloop’ of een ‘Beter Leven-kip, twee sterren’? En wat is het verschil tussen een stukje rundvlees met het label ‘France Limousin’ of ‘Biologisch’?  Voor vlees zijn er allerlei aanduidingen en keurmerken in omloop die aangeven hoeveel ruimte dieren hebben, wat voor voer ze eten en of ze wel of niet naar buiten mogen. Deze keurmerken zijn er ook voor allerlei producten die afkomstig zijn van dieren, zoals eieren of melk. De verschillen tussen keurmerken zijn een stuk groter dan vaak gedacht wordt en het is verstandig om hier aandacht aan te besteden wanneer u vlees eet. Op deze pagina worden deze verschillen helder uitgelegd.