Rolf verduurzaamde zijn woning en onderzoekt nu aardgasvrij met de wijk

Brandschoon, maar sterk gedateerd. Zo omschrijft Rolf Heynen de staat van zijn jaren dertig woning in Bloemendaal bij aankoop. Inmiddels zijn we drieënhalf jaar verder en heeft hij een opmerkelijk lage energierekening en grootse duurzaamheidsplannen voor de hele wijk.

“Ik ben een echte believer in de noodzaak van de energietransitie”, zegt Rolf. En hij weet waar hij het over heeft, als mede-oprichter en –eigenaar van twee bedrijven in de duurzame hoek. “We moeten echt óm, als we het klimaat een beetje leefbaar willen houden”, zegt hij dan ook stellig.

Voorzetwanden

Niet zo vreemd dus, dat Rolf in zijn eigen huis eerst en vooral investeerde in isolerende maatregelen. “Er was hier sinds de jaren zeventig niks meer verbouwd”, vertelt hij. “Het was dan ook een stevige klus om hier een goed fundament aan te brengen qua duurzaamheid.” Rolf liet zich informeren in zijn eigen uitgebreide netwerk en koos uiteindelijk voor voorzetwanden in plaats van spouwmuurisolatie. “Over spouwmuurisolatie hoorde ik wisselende verhalen. En het voordeel van voorzetwanden is dat ze ook een geluidswerende functie hebben. De tussenwanden zijn hier nog enkelsteens. Nu horen we de buren nooit. En zij horen onze kleine monsters niet”, knikt hij glimlachend naar een van zijn twee kleine dochters, die luid babbelend door de kamer stapt met een grote rode appel waar muziekjes uitkomen.

Balans zoeken

Er kwam vloerisolatie, dakisolatie, douches met wtw-installatie (warmteterugwinning, red.) en dubbel glas. Geen HR+++. “We hebben echt naar een balans gezocht. Je kunt een huis als dit wel helemaal van het gas af krijgen, maar de meerkosten van de laatste 30 procent isolatie zijn relatief hoog. Dat geldt ook voor HR+++ ramen voor bestaande bouw: die zijn een stuk duurder, maar isoleren in verhouding niet zo veel beter. Als je geen onbeperkt budget hebt, moet je keuzes maken. Rolfs vrouw, schiet in de lach. “Dát hebben we gemerkt. Tegen de tijd dat ik me kon gaan buigen over de inrichting van de nieuwe keuken, was het geld bijna op.” Maar, voegt ze er vergoelijkend aan toe: “Ik snap het wel. Mensen die hier over de vloer komen, zeggen allemaal dat het zo comfortabel is.”

 

“We hebben echt naar een balans gezocht.
Je kunt een huis als dit wel helemaal van het gas af krijgen,
maar de meerkosten van de laatste 30 procent isolatie
zijn relatief hoog.”

 

Zonnepanelen op het noorden

Ander voordeel van de duurzaamheidsinvesteringen is de lage energierekening: Rolf en zijn vrouw betalen zo’n 80 tot 90 euro per maand. “Dat gaat alleen maar minder worden”, voorspelt Rolf. “Sinds afgelopen zomer hebben we een lucht-lucht warmtepomp in de woonkamer en 16 zonnepanelen en 2 zonnecollectoren voor de warmteboiler op het dak. Oók op het noorden. De installateur zei dat we plaats hadden voor 6 panelen, maar ik heb ze ook op het noorden laten leggen. Mensen denken vaak dat je daar helemaal geen rendement hebt, maar dat is niet zo; het rendement ligt alleen rond de 40 procent lager. Als je dat laat zien, kan dat wat afschrikken, daarom adviseren installatiebedrijven vooral zonnepanelen richting zuid en oost-west. Maar 40 procent minder valt mee en met de huidige prijzen zijn de meerkosten van panelen op het noorden de moeite waard.”

Klaar voor aardgasvrij

Helemaal van het gas af is de woning nog niet. “Maar we hebben er wel op voorgesorteerd”, vertelt Rolf. Extra groepen en loze leidingen maken het ‘straks’ mogelijk om alsnog all electric te gaan. Voor de tussenliggende periode heeft Rolf de watertemperatuur van de nieuwe cv-ketel op 55 graden ingesteld: “Installateurs zetten ‘m standaard op de fabrieksinstelling van 90 graden. Dat is helemaal niet nodig. Gelukkig kon ik onze ketel makkelijk zelf bijstellen, met een draaiknop. Andere ketels zijn soms ingewikkelder, dan moet je het echt laten doen. Maar je moet er wel om vrágen.”

Buurtbeweging

Nu Rolf zijn eigen duurzame zaken aardig op orde heeft, is het tijd om de buurt mee te nemen, vindt hij. Een paar maanden geleden bood hij via de straatapp aan om met mensen mee te denken over de verduurzaming van hun woning. “Toen wij met de installatie van de panelen en dergelijke bezig waren, werden buren daar steeds nieuwsgieriger naar. Ze begonnen vragen te stellen. Op dat oproepje via Whatsapp reageerde tweederde van de straat.”

WKO-installatie

Inmiddels zijn ook bewoners van de tegenoverliggende appartementencomplexen betrokken. Rolf maakte een inventarisatieformulier die mensen kunnen invullen om een beeld te krijgen van de maatregelen die ze zouden kunnen treffen. Het Duurzaam Bouwloket maakte een warmtescan van de woningen, met bijbehorende isolatieadviezen. En de gemeente voert een potentie-onderzoek uit naar een nieuwe stip op de horizon: een WKO-installatie voor de hele buurt. Dit is een methode om energie in de vorm van warmte of koude in de bodem op te slaan, om daar vervolgens gebouwen te verwarmen of te koelen. “Hiermee kunnen we de hele wijk, of in elk geval de huizen van de bewoners die willen meedoen, over vijf jaar van het gas af hebben”, zegt Rolf. “Met een installatie die in een gebouwtje van 20 of 30 vierkante meter past, en ondergrondse leidingen, kun je mogelijk 1000 huizen aansluiten.”

Bij warmte- koudeopslag (WKO) wordt grondwater uit de bodem als energiedrager gebruikt voor koelen in zomer of verwarmen in de winter. Daarna wordt het grondwater weer in de bodem geïnjecteerd (beeld: HIER verwarmt).

‘Energie? Gaap!’

Rolf ziet het alvast helemaal voor zich. Hoeveel buurtgenoten hij mee zal krijgen voor zijn plan, valt nog te bezien. “De eerste stap is draagvlak creëren. Dat proberen we nu door mensen te informeren over bijvoorbeeld koude, tocht en grote energieslurpers in hun eigen woning. Het zou goed zijn om een energieregisseur aan te stellen om ons verder te helpen. Dat kan geen kwaad, want het gros van de mensen denkt toch: ‘Energie? Gaap!’. Pas als je mensen laat zien dat je erop vooruitgaat door de maatregelen, zowel in comfort als qua kosten en milieu, ontstaat de interesse.”

Lees ook: